Edirne’de Gurme Arkeoloji

Ağustos 27, 2016 Cengiz Selçuk
​
Edirne denilince tabiki ilk akla gelen birkaç ögeden biri ciğer veya selimiye olsada bununla birlikte bilmeniz gereken birçok nokta daha var tabiki. Öncelikle demeliyim ki Edirne tarihi çok eski, fakat bu tarihi tatmak için Edirne’nin Türkiye’nin bir köşesinde bulunuyor olması ve havayolu ulaşımının yanında bir sınır şehri olması, turizmin kısıtlanmasına neden olmaktadır.

Edirne Ulaşımı & Konaklama

Edirne’ye ulaşmak için Tem Otoyolu’na çıkıp Edirne tabelalarını takip etmeniz gerekiyor. İstanbul’a yaklaşık 240 km olan kente İstanbul’daki yoğun trafiği bertaraf ettikten sonra boş yollarda hız sabitleyiciyi kullanarak ulaşmak oldukça uygun.

Edirne’de farklı konaklama seçenekleri mevcut. Sorgulama yapmak isterseniz : Edirne Otelleri

Edirne Tarihi

Edirne’ye ilk yerleşimciler Trak kabileleridir. Meriç ve Tunca nehri boylarında ilk yerleşimler başlamıştır.Sırasıyla Akalar, Persler ve Odrisler hakimiyeti ile devam eden kent sonra Makedonların eline geçerek Orestia adı ile anıldı. MÖ 168 de Romalıların egemenliğine giren şehir sonrasında  Bizans egemenliğinde 813 yılına kadar kaldı. Haçlı seferleri sırasında Latin imparatorluğu kente egemen olurlarken, 1261 de ise Bulgarlar kente hakim oldu.

1371 den sonra Osmanlı egemenliği başlarken, Edirne Osmanlıya 1453 senesine kadar başkentlik yapmıştır. Bu tarihten sonra 1877 ye kadar yabancı işgaline uğramayan kent önce Rusların, ardından 1912 de Bulgarların işgaline uğramıştır. 2. Balkan savaşında tekrar alınan kentte sonrasından Yunan işgali başlamıştır. 25 Kasım 1922 de Lozan’da savaş tazminatı olarak alınan Karaağaç ile birlikte Meriç nehri sınır olarak kabul edilmiş, nehrin diğer yanında Karaağaç ise tek Türk toprağı olarak kalmıştır.

Edirne şehrinin nüfusu yaklaşık olarak 200.000’dir. Şehir yıllarca başkentlik yapması nedeniyle, camii saray han ve bedestenler ile süslenmiştir. Şimdi gezilecek yerlere bakalım.

Edirne Gezilecek Yerler

Aşağıda Edirne’de gezilecek yerleri harita üzerinde görebilir veyahut burayı tıklayarak google haritalarınızda açabilir, istediğiniz yere gidebilirsiniz. Ziyaret edeceğiniz noktalar ile ilgili sayfayı okumaya devam edin. Edirne Gezilecek Yerler

Selimiye Cami

Adından da anlaşılacağı üzere Osmanlı Sultanı II.Selim’in dönemin usta mimarı Mimar Sinan’a yaptırdığı şaheserdir. Şaheserdir çünkü yapı Sinan’ın ustalık eserim dediği ve Osmanlı mimarisinin en önemli eserlerinden biri olmuştur. II. Selim’in Yavuz Sultan Selim ile karıştırılmamasına dikkat edilmelidir. Kanuni Sultan Süleyman’ın oğlu olan II.Selim döneminde yapımına başlayan cami 1575 Mart ayında ibadete açılmıştır. Ne yazık ki II. Selim caminin ibadete açılışını görememiştir.

Cami mimarisine gelince, yapımından önceki hiç bir mimari yapıya benzememesi onu önemli kılan bir unsurdur. 43 metre yükseklik ve 31 metre çapında tek bir lebi ile örtülmüş, 8 sütuna dayalı bir kasnak üzerine konmuştur. Yapının içi İznik çinileri ile süslenmiştir. Çinilerin bir kısmı Rus harbinde Moskova’ ya sökülüp taşınmıştır.
Selimiye Cami 2011 de Unesco tarafından kültür mirası listesine alınmıştır.

Selimiye’nin az bilinen bir de sırları var :

Sinan 2 yıl süre boyunca tonlarca taşı caminin bulunduğu alan üzerinde zeminin oturması için bekletmiş. Sonradan zeminde bir kayma ve çatlamaların önüne geçmek için.
Mimari de ki bir çok detay onu önemli kilıyor. Toplamdaki 32 kapı İslam’daki 32 farzı, pencerelerdeki 5 kademe islamın 5 şartını, 12 şerefesi 12. Padişah 2.Selimi ifade eder. Toplam 99 pencere ise Allah’ın 99 ismine ithaftır.
Kubbe’nin imarı ise ayrı bir matematik ve fizik dehasının kanıtı olarak ortaya çıkar. Çok bilinmeyenli bir denklemin tek veriyle çözülmesi gibi.
En ilginç olanı da şu olsa gerek. 1999 depreminden sonra sıklaşan zemin kontrolleri Selimiye içinde yapıldığında zeminin zayıf olduğu ve minarelerin güçlendirilmesi gerektiğine ilişkin fikir birliğine varılır.

Çözüm ise minarelerin kelepçe sistemi ile temele bağlanması şeklinde karar alınmıştır. Yapılan çalışmalar ve kazılardan sonra görülür ki  Mimar Sinan zaten bu işlemi zamanında yapmış, kelepçeler ve raylı bir sistem ile temele sabitlenmiş. Bu da geleceği görmek olsa gerek.

Birde cami ile ödı anılan ters lale konusu var. Mimar Sinan cami çinilerinin Allah’ın 99 ismine işaret etmek için bu sayıda lale motifli yapılmasını emreder. Sonra görür ki 99 değil 98 motif var. Sonra “bırakın böyle kalsın, acizliğimiz ve kulluğumuz ortaya çıksın” der. Ardından 99. lale müezzin mahlifine kazınır ama ters olarak kazınır ki bu acizlik ortaya çıksın. (tabi bu ters lale ile ilgili farklı öyküler var, Selim’in Sinan ile bölgede bulunan bir lale bahçesi sahibini ikna edememesinden ileri gelen öyküler. O dönemi bilmiyoruz tabi ki ama Selim’in Selimiye’yi göremediğini biliyoruz.)

II.Bayezid Darüş-şifası

​Fatih Sultan Mehmet’ten sonra tahta gelen Osmanlı sultanı II. Bayezid tarafından yaptırılmıştır. Yavuz Sultan Selim’in babasıdır. 2. başkent Edirne’yi bir hastaneye kavuşturmak için yaptırılan yapı şu anda bir sağlık müzesi ve cami ile de
faaliyetine devam etmektedir.

Özellikle sağlık müzesinde dönemin tedavi yöntemlerini, çiçek hastalığının, bel fıtığının akıl hastalarının nasıl tedavi edildiklerini, öğrencilerin tıbbi eğitimlerini nasıl aldıklarını detaylı bir şekilde göreceksiniz.
Abdi İbrahim tarafından restorasyonu yapılan ve Trakya Üniversitesi tarafından işletilen darüşşifa müzesine giriş 5 TL olup öğrencilerden ücret alınmamaktadır. Müzekart geçmemektedir.

Karaağaç

Edirne’nin nefes alma ve huzur bulma bölgelerinden birisi. özellikle Meriç nehrinden geçip köprüye karşı püfür püfür esen serin rüzgarı ile keyif yapmanın tarifi yok. Edirne’ye gelince kahvaltı için burayı tercih edin. gözlerinizi kapatıp havayı koklayın türk kahvesini sipariş edip arkanıza Meriç köprüsünü alıp deklanşöre gülümseyin.

Meriç Köprüsü

Yeni köprü(mecidiye) olarak bilinir, 1832 de II.Mahmut döneminde yapılmıştır. 12 kemeri vardır. gün batımını burdan izlemek ayrı bir keyif.

Aslında Edirne’nin önemli bir güzelliği de Meriç, Tunca ve Ergene nehirleri üzerindeki köprüleridir. 1261 de yapılan Bizans Bizans İmparatoru Micheal Palailogos (1261-1282) ‘un yaptırdğı Gazi Mihal, 1451 de II. Murat döneminde yaptırılan Saraçhane, II.Mehmet döneminde Fatih, Mimar sinan’ın yaptığı tek göz, 1488’de Sultan II.Bayezid tarafından yaptırılan Bayezid, 1554 te yapılan Sarayiçini Edirne’ye bağlayan Kanuni, 1427’de II Murat tarafından 172 kemer ile yapılan Uzunköprü’deki Ergene, 1608 de yapılan Tunca nehri üzerindeki Tunca, ve Tunca’dan geçer geçmez karşınıza çıkan Meriç köprüleri dikkat çeker.

Eski Cami

Yapım tarihi adından da anlaşılacağı üzere oldukça eskidir. Eski cami, kardeşler arası taht kavgaları ile ünlü Fetret devrinde yapımına başlanmış, I.Mehmet tarafından, 1414 te tamamlanmıştır. Mimarı Konyalı Hacı Alaaddin’dir. 1752 ve 1924 yıllarında onarılmıştır. Vaaz kürsüsü Hacı Bayram Veli’ye saygı nedeni ile kullanılmamaktadır.

Rükn yemani Taşı, camide mihberin solunda yer alır ve Kabeden getirildiği rivayet edilir, 4 ana sütun üzerine kubbe ve bağlı 9 kubbe ile örtülüdür. Selimiye caminin hemen yanında Bedesten ile bitişik konumdadır.

Üç Şerefeli cami

Adından mıdır bilinmez 3 farklı tarihte yapıldığına dair bilgiler vardır.1410, 1437 ve 1447. Mimar sinan’ın ustası Müslihhiddin tarafından yapılmıştır.Avlunun 4 köşesinde 4 minare bulunur ve minarelerden biri 3 şerefeli olup üçüne ayrı merdivenlerden çıkılır.

Karaağaç Tren İstasyonu

Hiç 20 TL’nin arkasına baktınız mı ?

Birazcık nümüsmatik ile ilgileniyorsanız Mimar Kemaleddin’in burmalı bıyıklarını hatırlayacaksanız. Kudüs Mescid-i Aksa’nın restorasyonundan, Çamlıca Kız Lisesinin inşaatına, Sofya, Edirne ve Filibe garı onun eseridir. Mimar Kemaleddin, arkadaki Edirne Karaağaç Tren İstasyonu’nu Sirkeci Garı’nı örnek alarak tasarlamıştır. 3 katlı dikdörtgen yapı 80 metre uzunluğundadır.

1914 yılında tamamlanan yapı her ne kadar Tren istasyonu olarak kullanılmasa da Kurtuluş Savaşı sonrasında savaş tazminatı olarak Yunanistan’dan alınmıştır. Şu anda Trakya Üniversitesi tarafından kullanılmakta.
Edirne’de iken mutlaka Karaağac’ı rotanıza ekleyin

Edirne Lavanta Tarla Günleri

Edirne son dönemlerde bir etkinlik ile adını duyurmayı başardı. Lavanta Tarla günleri adıyla Isparta Kuyucak’taki Lavanta tarlalarında yapılan etkinliklere nazire yaparcasına düzenlenen Lavanta etkinlikleri oldukça renkli. Karaağaç’ta düzenlenen etkinliği gözardı etmeniz imkansız.
Daha çok fotoğraf ve detay için https://rusyena.wordpress.com/

Ali Paşa Çarşısı

Kanuni sadrazamı Ali paşa tarafından Mimar Sinan’a yaptırılmıştır. 130 dükkan ve 6 kapısı bulunmaktadır.

Edirne Sinagogu

Avrupa’nın en büyük ve dünyadaki en büyük 3. sinagog olarak bilinir.1492 de Avrupa’daki baskılardan kaçıp Osmanlıya sığınan Musevi cemaati için 1907 de II.Abdülhamit tarafından inşa ettirildi.

Bulgar klisesi -Sveti Konstantin-Elena Kilisesi-

Edirne Uzunkaldırımda bulunur. 1869 da inşa edilmiştir. 2008de restore edilmiştir.

Sarayiçi ve Kırkpınar Yağlı Güreşleri

Osmanlı Sarayının bulunduğu alandır burası Fatih Sultan Mehmet döneminde tamamlanan Saray’ın çok küçük bir bölümü ayakta kalmıştır. bu alanda Kırkpınar güreşleri yapılmaktadır.
Ayrıca Adalet Kasrı Kulesi olan saraya ait kalan son yapıyı da burada görebilirsiniz. Saray 93 Rus harbinde ortadan kaldırılmıştır. Kanuni’nin kanunlarını burada yazdırıldığı söylense de biraz tezattır. Muhteşem Süleyman İstanbul’da yaşarken neden Edirne’de kanunları yazılsın ?

Türk ve islam Eserleri Müzesi

Edirne Selimiye cami avlusunda yer alır, Buraya gelmiş iken vaktiniz varsa gezebilirsiniz. Müzekart ile giriş yapabilirsiniz.

Rüstempaşa Kervansarayı

Edirne’de konaklama imkanınız olursa bu tarihi kervansarayda şimdilerde otel olarak kullanılan yapıda kalabilirsiniz. 1554’te Rüstem Paşa tarafından yaptırılmıştır. iki katlı yapıda 80 otel odası ile 21 dükkan bulunur.

Edirne Arkeoloji Müzesi

Müze binasının üstüne ne müzesi olduğu neden yazılmaz bilmiyorum. Direkt müze yazıyor çünkü.
Geniş bir koleksiyon olarak gözükse de sınırlı bir koleksiyona sahiptir. içinde Edirne yöresel kıyafetlerin ve halk yaşamına dair figürlerin sergilendiği bölümden tutunda tek katlı sergileme yapılan alanda farklı eserler mevcut.

Özellikle Enez bölgesinde yapılan kazılarda elde edilen eserler burada sergileniyor, Birbirinden değerli anforalar, yüzükler, kaplar ve Edirne arkeolojik tarihini anlatan Roma heykelleri ile geniş bir koleksiyon mevut. Giriş ücreti 5 TL. bir yıl geçerli müze kartınızı buradan alabilirsiniz. Müzekart ücretsiz.
Eserler hakkında detaylı bilgi :
http://www.edirnemuzesi.gov.tr/TR,104844/edirne-arkeoloji-ve-etnografya-muzesi.html

Balkan Savaş Müzesi ve Şükrü Paşa Anıtı

Edirne’deki balkan savaşları denilince Şükrü Paşa, Şükrü paşa denilince de bulgarlara karşı yaptığı savunma gelir. Edirne şehrini zor koşullar altında 155 gün savunmuştur. Edirne ‘yi savunması için 50 gün süre verilmiş ve destek gönderileceği belirtilse de alamamıştır. Kuşatmanın sonunda teslim olmuştur. Şükrü Paşa için eğitim gördüğü Almanya’da destansı savunması için anıt heykel dikilmiştir. 6 ay Sofya’ da esaret hayatı yaşamıştır.

Edirne’de bulunan Balkan savaş tabyalarında gezebilir, şehir savunmasının nasıl yapıldığını direkt tabyalardan hissedebilirsiniz. Tabya da ayrıca bir de anıt heykeli bulunmaktadır, 54. mekanize tugayına bağlı olarak müzeyi ücretsiz gezebilirsiniz. Anladığım kadarı ile otomobil ile ulaşım dışında bir alternatif ulaşım yok. giriş ücretsiz.

Edirne Bedesteni

Çelebi Sultan Mehmet tarafından 1418 de yaptırılmıştır. şimdilerde çarşı olarak kullanılan yapı Eski Cami’nin hemen yanındadır.üzeri 14 kubbe ile örtülmüştür. içinde Edirne’ye özgü hediyelik eşyalar ve yiyecekler satılmaktadır.

Lozan Anıtı

1998 yılında hizmete açılmıştır. Karaağaç’ta yapılmıştır çünkü Lozan’da anlaşma ile savaşmadan kazanılan tazminat olan Karaağaç Lozan’ın tarafımızdaki gücünü temsil eder. Karaağaç’ta şu an Güzel sanatlar faültesi olarak kullanılan tren istasyonunun yakınında 3 farklı uzunluktaki sütun üzerine inşa edilmiştir.

Sütunların altında bir havuz- ki Türkiye’nin 3 tarafı denizler ile çevrili olmasını simgeler- sütünların önünde bir kız heykeli bulunur, bir elindeki güvercin barışı, diğer elindeki metin ise Lozan anlaşmasını simgeler, 3 farklı sütun Karaağacı, Anadoluyu ve Trakya’yı simgeler.

Edirne’nin simgelerinden biri olan anıt Süleyman Demirel tarafından açılmıştır.

Gazi Mühal Bey Cami

II.Murat döneminde Tunca nehri kıyısında Mihal aziz bey tarafından yaptırılmış, taş cami’dir. Depremlerde hasar görmüş onarılmış olsada oldukça bakımsızdır, neden kaderine terk edilmiştir, bilinmez lakin görülesi diğer eserler arasında yer alır.

Edirne’de Yemek

Yazınında başında da belirtmiştim. Edirne denilince ciğer akla gelir ya sanırım ciğer denilince de Aydın Tava Ciğer Edirne’nin başını çekmektedir. Ciğer insanı değilim lakin neden bir ciğercinin önünde sıra olur sanırım damak tadı diye cevap vermek yanıltmaz. Edirne’de çarşı içinde sayısız ciğerciden en ünlüsü. biraz sıra beklemek istemezsiniz yanlarında sizi çağıran farklı dükkanlarda var. Niyazi usta diğer meşhur ciğercisi.

Eğer canınız ciğer ile mantıksız gidiyorsa Köfteci Osman’ı tercih edebilirisiniz. Bir de içecek olarak Hardaliye’si varki ben bunu Kırklareli içeceği diye bilirdim Edirne’de de varmış. Şaraptan farklı olarak üzümün içine Hardal tohumu atarak alkolsüz bir üzüm içeceği elde edinilmiş. Merak edenler denesin.

Rys otel – Vargo Restaurant

Mekan Edirne’deki RYS otel bünyesinde hizmet vermekte. Eğer bir konaklama yapacaksınız akşam yemeğini burada tercih edebilirisiniz.

Lalezar

Meriç nehri kıyısındaki popüler mekan.. Haftasonu atladınız arabaya hadi Edirne’ye dedi iseniz ilk buraya uğrayıp kahvaltıya gelin. Hem yol stresini atın, hemde kahvaltıyı yaptıktan sonra Karaağaç ile gezi turuna başlayın.

Tatlı Konağı

Edirne’nin tatlılarını bulabileceğiniz mekan.. Farklı noktalarda da peynir helvasından kurabiyesine çok çeşitli noktalar bulunsada en popüler olanı sanırım burası.

Gazi Baba Meyhanesi

Akşam oldu nereye gitseniz acaba ?

Sevgiler.

• Balkan Savaş Müzesi ve Şükrü Paşa Anıtı
• Edirne Arkeoloji Müzesi
• II.Bayezid Darüş-şifası
• Karaağaç
• Karaağaç Tren İstasyonu
• Lozan Anıtı
• Meriç Köprüsü
• Rüstempaşa Kervansarayı
• Selimiye Cami
• Selimiye'nin sırları
• Sveti Konstantin
• Üç Şerefeli cami